Yitirilen Değer Kavramı

Günümüzde değer kavramının anlamını yitiren ve içi gittikçe boşalan kavramlardan biri olduğunu görüyorum. Sanırım buda günümüz dünyasının tüketim çılgınlığının etkilerinden biri. Değer hedefli işletmecilik anlayışı da benzer bir durumda aslında, herkes rekabet ortamının giderek yükseldiğini, özgün olmanın ve belli değerleri hedef alarak bununla baş edebileceğimizi söylese de, pratikte bunun çokta gerçekleşmediği görülüyor. Bunun en açık halini şirketlerin web sayfasındaki, değerlerimiz ve ilkelerimiz kısmında görmek mümkün. Hemen herkes birbirinden kopyala yapıştır yaparak değerlerini ve ilkelerini ifade ediyor, hal böyle olunca, şirketin değer kavramı içi boş birkaç cümleden ileri gidemiyor.

Fayol yönetim felsefesini oluştururken, bir firmanın sahip olması gereken 14 ilkeyi belirtiyor ve ekliyor bu ilkeler çağın gereklerine uygun olarak tekrar düzenlenebilir ve uygulama alanı genişletilebilir diyor. Fayol şunu ifade ediyor aslında, her dönemde yeni değerlerin, yeni ilkelerin ortaya çıkabileceği gibi bunların belirli bir duruma uygun olarak belirlendiğini ve her dönem ve işletme için özgün olabileceğidir.

Değerlerimiz bizi biz yapan, kişiliğimizi oluşturan, hayata bakış açımızı çizen, bizi bir diğerinden ayıran unsurları ortaya koyar. İşletmelerinde aynı hususu göz önüne alarak değerlerini ortaya koymaları ve bu değerlere bağlı olarak ilkerini belirlemeleri, ve bunları gerçekleştirme hedefinde olmaları gerekmekte, birbirlerinin web sitelerinden, birbirlerinin değerlerini kopyalamarı değil. Değerlerine gerçekten sahip çıkmalı ve bunları özümsemeleri gerekmekte, çünkü değer hedefli işlemecilik içi boş sözcüklerden oluşan bir kavram kargaşası değil.

Firmaların ortaya koyduğu değerler önemlidir ve bu değerler şirket kültürünü besleyerek belirli bir örgüt kültürünün oluşmasını sağlar. Yani eşitlik değerini benimseyen bir firmanın eleman seçiminde, tabiri caizse torpil kullanılarak gelen bir çalışanı değil, işi gerçekten hakeden çalışanın işe alınması gerekir. Bugün aile şirketi diye tabir edilen küçük işletmelerin hemen hepsi, eşitliği bir değer olarak kabul ettiğini belirtse de çalışanların torpille işe girdiğini hemen herkes bilir ve bu şirketin değerlerini hedef alarak yükselmeye çalıştığını ve buna uygun olarak örgüt kültürünün geliştiğini söylemek mümkün değildir.

Globalleşen ve sınırların ortadan kalktığı bir piyasada, belli evrensel değerleri taşımayan bir, bunları ilke edinmeyen bir firmanın daha fazla ayakta kalabileceğini beklemek acizliktir. Çevreye saygı değerini benimsemeyen ya da benimsediğini iddia edip, bunu ilke edinmeyen bir firma, günümüz bilinçli tüketici toplumu tarafından elemine edilecek ve kısa süre içerisinde piyasadan çekilmek mecburiyetinde kalacaktır. Yine etik anlayışını değer aldığını söyleyen bir ilaç firması, ilaçlarında ki bazı olumsuz etkileri saklıyor ve halka zarar teşkil edecek bir iş yapıyor ise, firmanın marka değeri yok olma eşiğine gelecektir.

Değer hedefli işletmeciliği, bir yönetim felsefesi olarak kabul eden ve bunun gerekliliğini layığı ile gerçekleştiren firmalar, hem kurum kültürlerinin gelişimini sağlamlaştıracak, firma etkinlik ve verimliliğini arttıracak hem de müşteri gözünde ( iç müşteri-dış müşteri) büyük bir prestij kazanarak, geleceğe emin adımlarla iletebilecektir.

İşletmelerin günü yakalamak ve rekabet edebilirlilik seviyelerini arttırmaları, firma marka değerini yükseltmeleri, ancak değer ve ilkelerine bağlı kalarak, ve bu değerleri özümseyerek ilerlemeleri ile mümkündür. Hızla gelişen iletişim teknolojilerinin de etkisi ile tüketici daha da bilinçlenmekte ve buda firmaların kendilerini öne çıkarmaları için fark yaratmaları gerektiğini ve özgün olmalarını gerektirmektedir. Geleceği yakalayan ve ayakta kalan firmalar değer hedefli iletmeciliği benimseyen firmalar olacaktır.